Werk op maat
Word vormgever en regisseur van je eigen werk: 15 beproefde ‘slimme sleuteltechnieken’
Krijg je energie van je werk en zit je in een flow? Of ben je op weg naar een burn-out? Ga je met steeds meer tegenzin aan de slag? Hoe bereid jij je voor op de toekomst waar werken tot je 75eof 80ewaarschijnlijk heel gewoon is? Je kunt je baan leuker en interessanter maken. Word vormgever van je werk! Neem de regie over je loopbaan in eigen hand! Maar doe het wel op zo’n manier dat het ook voor je werkgever of opdrachtgever acceptabel is. 15 inspirerende ideeën om zelf werk op maat te creëren en te investeren in je professionele vitaliteit en duurzame inzetbaarheid. Deze ideeën zijn ontleend aan smart crafting(slim sleutelen aan een baan op maat).
1. Taaksynchronisatie.
Spreek met collega’s af om taken waar iedereen tegenop ziet, samen en gelijktijdig uit te voeren. De voordelen zijn evident: je kunt elkaar helpen, scherp houden en informeel controleren. Zo’n werkbespreking van ‘peers’ betekent ook dat je elkaars stok achter de deur bent. Voorbeelden: bijdragen schrijven voor jaarverslag van onderneming; proefwerken nakijken.
2. Taaklocatie op maat.
Kies de locatie die past bij het soort werk dat je gaat doen. Kantoren met het ‘activity-based working’concept hebben verschillende ruimtes voor telefoneren, geconcentreerd alleen werken, samenwerken in kleine teams, bellen, vergaderen, brainstormen, etc. Je kunt ook bij een klant werken, in een gunstig gelegen hub of ontmoetingsplaats voor ZZP’ers of thuis. Zoek een inspirerende plek voor een teamwerkoverleg. Zorg voor afwisseling in taken en passende locaties.
3. Taak teaming-up.
Sta je voor een deadline of hik je aan tegen een taak die veel stress oplevert, kijk dan of je die taak samen met een collega kunt oppakken. Voordelen: je kunt elkaar sociaal ondersteunen, door een kritieke fase heen helpen, elkaars werk bekijken en verbeteren - en investeert daarmee in de werkrelatie. Samen kun je vaak meer voor elkaar krijgen dan alleen. Voorbeeld: samen naar een bespreking met een veeleisende klant gaan.
4. Taakruil.
Ben je ‘eigenaar’ van een taak waar je eigenlijk van af wilt, zoek dan een collega die hetzelfde gevoel heeft over zijn of haar taak. En probeer dan tot een uitruil van taken te komen met die collega. Organiseer op kleine schaal een marktplaats waar vraag en aanbod van taken elkaar ontmoeten en je ruilafspraken kunt maken. Bijvoorbeeld over de ruil van zwaarder lichamelijk werk voor werk dat je zittend aan je bureau kunt doen.
5. Taakvariatie.
Werk je al een tijdje in een functie, dan kan het routinematig en vervelend worden. Kijk of je meer afwisseling in je werk kunt krijgen door een verbreding van taken, d.w.z. extra taken die buiten je functie vallen. Daardoor doe je andere ervaring op, werk je aan je ontwikkeling en creëer je toekomstige overstapkansen. Taakvariatie is een belangrijke slimme sleutel voor jongere werkenden.
6. Variatie in vaardigheden (skillvariatie).
Werken in een bepaalde functie betekent vaak dat je je specialiseert op dat wat nodig is om die functie goed te vervullen. En dus ook dat de organisatie jouw andere vaardigheden, die niet direct nodig zijn voor je functie, niet benut. Bij ‘skillvariatie’ ga je de kennis en vaardigheden die je al hebt - maar die niet tot hun recht komen in je werk - beter benutten. Voorbeeld: een werknemer met hobby fotografie en video kan een rol krijgen in de visualisering van communicatie uitingen.
7. Taakruimte toevoegen.
Iedere werkende heeft ‘vrije taakruimte’ nodig om te experimenteren, nieuwe ideeën te ontwikkelen en nieuwe vaardigheden te leren - ook al zijn die niet direct nuttig voor de organisatie. Google stond haar werknemers toe 20% van de totale werktijd - dus een dag per week - niet direct productief te besteden. De gedachte was dat juist door deze 20%-regel nieuwe producten ontstaan. Ook al werk je niet in een cultuur die vrije taakruimte toestaat, zet toch wekelijks een blok in je agenda om in een inspirerende omgeving te werken aan nieuwe dingen.
8. Taakverrijking.
Werk je in een organisatie waar ‘alle honken bezet zijn’ (de kansen op doorgroei zijn beperkt), dan kun je toch aan je ontwikkeling werken via taakverrijking. Dit is iets anders dan taakvariatie (verbreding van taken). Bij taakverrijking krijg je meer leidinggevende taken of (gedeelde) verantwoordelijkheden. Steek met een paar collega’s de koppen bij elkaar en bied je leidinggevende aan om samen een gedeelte van zijn/haar verantwoordelijkheden over te nemen.
9. Taaktransfer.
Breng alle taken van je werk in kaart. Vervolgens kun je routineuze taken overdragen aan jongere, minder ervaren collega’s. Daarmee vergroot je de kans om efficiënter en effectiever te focussen op je kerntaken. Voor die jongere collega’s kunnen deze extra taken wellicht een nieuwe uitdaging zijn. Taaktransfer is het overdragen en aantrekken van taken, de herschikking van taken over de juiste personen. Dat schept ruimte voor nieuwe dingen.
10. Taakhybridisatie.
Iedereen kent de hybride auto en hybride fiets, maar de hybride baan? Een hybride werker combineert taken in loondienst en taken als ZZP’er, voor langere tijd -of tijdelijk als overgang naar volledig ZZP-schap c.q. ondernemerschap. Bij taakhybridisatie staat de organisatie toe dat de werknemer bepaalde specifieke expertise onderbrengt in een eigen bedrijf. Onderzoeksinstituut TNO kent het fenomeen ‘de hybride TNO’er’: drie dagen werken voor de baas en twee dagen in eigen onderneming (zie ‘Lees meer’ hieronder).
11. Taakstapelen.
Als meerdere werkgevers in een regio kleine taken afsplitsen en stapelen om nieuwe banen te creëren doen zij aan ‘taakstapelen’. Wat werkgevers in het groot kunnen, zou jij ook voor jezelf kunnen regelen. Bijvoorbeeld: verschillende parttimebanen bij verschillende werkgevers op hetzelfde bedrijventerrein. Dat zorgt in ieder geval voor afwisseling.
12. Taakuitleen.
Is jouw expertise tijdelijk minder nodig in je eigen baan, dan kan detachering naar een andere afdeling - of naar een andere organisatie (klant, toeleverancier, business partner) uitkomst bieden. De uitleen kan plaatsvinden op taak- of projectniveau en is per definitie tijdelijk. Je arbeidsvoorwaarden blijven hetzelfde en je kunt na afloop weer terug in je reguliere functie. Detachering is leerzaam, geeft je een boost in je ontwikkeling en biedt volop kansen om je netwerk uit te bouwen.
13. Taakpooling.
Organisaties doen soms aan taakpooling: dan brengen zij dezelfde soort taken die verspreid zijn over verschillende banen en afdelingen samen in een taakpool. Vaak wordt taakpooling ondersteund door een online klussenplatform. Heb je (nog) geen behoefte om je eigen werk op de schop te gooien, maar ben je wel in voor een tijdelijke klus op een gebied waar je je kwaliteiten eerder hebt bewezen, neem dan een klus of project uit de taakpool. Voorbeeld: organisatie van evenementen, congressen, zakelijke reizen.
14. Multi-jobbing.
Is je werk op de lange duur fysiek of mentaal zwaar of saai, routineus, denk dan eens aan ‘multi-jobbing’. Je brengt je hoofdbaan terug tot een parttimefunctie en zoekt een nieuwe baan waar je nieuwe vaardigheden kunt ontwikkelen waar binnen de hoofdbaan geen ruimte voor is. Dat kan natuurlijk ook met een nieuwe opleiding of een nieuwe rol. Doorwerken tot aan je 67ein een zware baan is niet nodig als je maar op tijd aan de bel trekt en een oplossing zoekt die voorziet in de behoefte aan afwisseling, vitaliteit en ontwikkeling.
15. Transitie naar ander werk, ander beroep, andere positie.
Zorg dat je vormgever en regisseur wordt en blijft van je eigen loopbaan. Slim sleutelen is daarbij niet meer dan een basis gereedschapskist. In een loopbaan van 40-50 jaar is de kans groot dat je regelmatig overstapt naar een nieuwe baan, je laat her- of omscholen naar een ander beroep of wisselt van positie (werknemer, freelancer, ZZP’er, ondernemer). Hoe blijf je als werkende met je kennis, vaardigheden en netwerk aantrekkelijk op de arbeidsmarkt? Hoe houd je jezelf overeind in een razendsnel veranderende wereld? Het getuigt slimheid om wendbaar te blijven in leven en werk, levenslang te blijven leren en ontwikkelen en voor te sorteren op mogelijke transities in de toekomst.
Lees meer:
o Boek. Mooier Werk - Slim sleutelen aan een baan op maat(Boom uitgevers Amsterdam, 2018). Dit praktische boek helpt je met het slimmer sleutelen aan werk voor een meer persoonlijke baan op maat (‘smart crafting’). Met een frisse blik kijk je daarbij naar de taken waaruit je werk bestaat. In logische stappen verken je de vrijheidsgraden in je werk en hoe je deze kunt inzetten zodat je baan goed blijft passen bij wat je goed kunt en écht graag wilt. Voor directe link naar boek, klik hier
o PW De Gids, Ondernemerschap als loopbaanstap: de hybride TNO’er(december 2017). Van vijf naar drie dagen werken voor de baas, om daarnaast een eigen onderneming te starten. Bij onderzoeksinstituut TNO kan dat sinds kort. De hybride TNO’er is in opkomst. Voor directe link naar artikel, klik hier
o De Baaningenieurs, ‘Ik-wil-eens-iets-anders Routekaart’(2016)
Bepaal jouw persoonlijke route naar eens ‘iets anders’ in je werk. Met de ‘Ik-wil-eens-iets-anders’ Routekaart doe je in een oogopslag vele ideeën op. Download de kaart hieronder en klik op de verschillende job engineering technieken die je kunt inzetten om je werk meer op maat te krijgen. Download de kaart: klik hierof print hem in A3 als ‘praatplaat’.
De diverse aanklikbare baansleuteltechnieken staan gevisualiseerd in de (online) catalogus TNO/NSvP (2014) ‘Buiten de ||| Gepade Banen’- de catalogus vind je hier
